Hoe volledig wordt de overkapping? Hoe light wordt Oosterweel light?

Waardevolle elementen

Het ‘Toekomstverbond voor bereikbaarheid en leefbaarheid’ bevat meerdere cruciale en zeer waardevolle elementen:

1. de definitieve keuze voor een modal shift naar ‘50% alternatief vervoer’ tegen 2030
2. een ‘Ring rond de stad’ met
   - de aanleg van de A102, die het verkeer op de noordelijke ring tussen Deurne en Merksem met 30 procent zal verminderen en zal leiden tot minder sluipverkeer in Deurne, Merksem, Schoten en Wijnegem
   - het radicaal haventracé via de A12, de R2 en de E34, dat het doorgaande (zwaar) verkeer weghoudt van de stad en een logische verbinding biedt voor het havenverkeer
3. een ‘Ring voor de stad’ met de Oosterweel-light, die, anders dan in de oude plannen, wel aansluitbaar is op de stedelijke ringweg
4. 1,25 miljard euro, een grote inspanning en ernstig engagement van de Vlaamse regering, als eerste fase voor een volledige overkapping, waar iedereen dus ook achter staat
5. de vorming van de Vervoersregio Antwerpen, die onder meer het Routeplan 2030 uitwerkt, mee aangestuurd door een Werkgemeenschap die inspraak garandeert.

Nog wat vragen

In de aansluitende onderhandelingen, die lopen sinds het Toekomstverbond van 15 maart, praten de burgerbewegingen mee over de verdere uitwerking van wat afgesproken is. Rond een aantal punten zijn nog verdere garanties in te bouwen om zo te komen tot een finaal akkoord, dat toelaat de klacht bij de Raad van State en de mogelijke aanvraag van een volksraadpleging in te trekken.

1. Oosterweel-light
Er is nog geen echte duidelijkheid of ‘Oosterweel-light’ effectief ‘light’ zal zijn. Het Toekomstverbond spreekt expliciet over een gereduceerde capaciteit voor de nieuwe Scheldeverbinding, wat veel ingrijpender is dan een gereduceerd gebruik. Het lijkt dan ook onlogisch om in het streven naar een modal shift 50/50 en dus minder auto- en vrachtverkeer, een tunnel te bouwen met te veel capaciteit.
Gereduceerde capaciteit kan volgens Ringland gerealiseerd worden met het schrappen van de derde rijstrook in de dubbeldekstunnel, met het vervangen van de dubbeldekstunnel door een eenvoudige tunnel met telkens één rijstrook plus calamiteitenstrook en/of door het mogelijk schrappen van de noordelijke kanaaltunnel.
Ringland pleit er dan ook voor om die varianten ten gronde te onderzoeken binnen de verdere project-MER-procedure. Een investering voor deze extra studie zal zelfs in het voordeel spelen, door de tijdwinst en de kostenbesparing bij uitvoering van een eenvoudiger ontwerp. Ook de ruimtelijke winst kan aanzienlijk zijn (Noordkasteel / SAMGA-silo’s). Bovendien wordt de aansluiting op een overkapte stedelijke ringweg aan het Sportpaleis veel eenvoudiger.

2. Volledige overkapping
Het principe is duidelijk (en dat is fantastisch), maar de concrete vertaling is nog niet uitgeklaard. De vijf vooropgestelde segmenten in de wedstrijd moeten aan elkaar hangen. Verder is er nog geen duidelijk zicht op de trajecten Luchtbal-Ekeren en Deurne-Wommelgem bijvoorbeeld. Ringland blijft geloven in een totaalconcept.

3. Procedures
De afstemming van de verschillende procedures, onder meer in functie van de aanleg van de A102, is van groot belang. Alleen op die basis is het totaalconcept te realiseren. Ideaal zou zijn dat die nieuwe verbindingsweg er als eerste ligt. Als dat (omwille van die procedures) niet kan, is toch een sterke samenhang in de volledige opbouw en fasering uit te werken.

4. Leefbaarheid in de rand
Het Toekomstverbond roept ook heel wat vragen op in de rand, onder meer over de impact op de omgeving van de A102 en de A12. De Antwerpse burgerbewegingen ondersteunen die bekommernissen en willen mee zoeken naar mogelijke oplossingen daarvoor. Graag bieden zij ook hun verdere steun aan bij de lopende gesprekken rond de leefbaarheidsmaatregelen op Linkeroever en in Zwijndrecht.

5. Vervoersregio en Werkgemeenschap
De vorming van de Vervoersregio en de opstart van de Werkgemeenschap zijn volop in voorbereiding. Ook daar ligt een uitdaging voor een nieuwe sterke wisselwerking tussen stad en rand (die de afgelopen periode in dit hele traject grotendeels buiten beeld bleef). Om een vlot verloop te garanderen is ook de inspraak van de burgers en bestuurders uit de randgemeenten uit te bouwen binnen de Vervoersregio.

Tijdens de workshops met de intendant is de samenwerking met de burgerbewegingen en tussen de diverse overheden sterk gegroeid. Aan de onderhandelingstafel is daarnaast ook het noodzakelijke vertrouwen opgebouwd om die samenwerking verder te concretiseren.

De burgerbewegingen blijven zich de komende weken volop inzetten in de uitwerking van de diverse aspecten binnen dit Toekomstverbond, zodat een uitspraak door de Raad van State en een volksraadpleging niet meer nodig zijn (‘weg van de rechtbank’, dixit minister Weyts) en de samenwerking aan een leefbare én bereikbare stad een definitieve doorstart kan krijgen binnen een constructieve samenwerking op alle niveaus (‘naar de werkbank’).