Ringpark De Knoop: van dromen naar realiseren
Ontwerp ringpark De Knoop. © Team Intendant
Waarom de ringweg niet overkappen en er een heus ringpark bovenop leggen? Die droom lanceerden enkele buurtbewoners uit Borgerhout al in 2004. Intussen mogen we eindelijk uitkijken naar de realisatie van ringpark De Knoop. Het ontwerp werd voorgesteld op het derde Ringparkfeest van BorgerhouDt van Mensen, stRaten-generaal en Ringland.
In Borgerhout, het meest versteende en dichtstbevolkte stadsdeel van Vlaanderen, de ringweg overkappen en er een heus ringpark bovenop leggen: dat geweldig idee borrelt al in 2024 op aan een keukentafel ergens in Borgerhout. Om dat voorstel te promoten organiseren BorgerhouDt van Mensen en stRaten-generaal in 2005 debatten, infoavonden en het eerste Ringparkfeest. Al gauw krijgen ze steun van politici uit diverse politieke partijen en in 2006 belandt het voorstel voor een ‘ringpark De Knoop’ in het nieuwe Antwerpse structuurplan. Een jaar later neemt het stadsbestuur het idee op in het bestuursakkoord. Het overkappingsonderzoek van de stad bevestigt in 2012 het positieve effect van een overkapping.
In september 2015 organiseren stRaten-generaal, Ringland en Ademloos samen het tweede Ringparkfeest. In maart 2017 ondertekenen deze burgerbewegingen samen met de stad Antwerpen en de Vlaamse regering het Toekomstverbond. Werkbanken ontwerpen vanaf dan meerdere ringparken, gekoppeld aan de Oosterweelwerken.
Vanaf 2024 wordt ook de overkapping van de zuidelijke Ring uitgetekend. In die zone situeert zich ringpark De Knoop. Eind 2026 moeten de eerste ontwerpen klaar zijn, die dan verfijnd zullen worden met oog op het opmaken van een uitvoeringsplan en het bekomen van de nodige bouwvergunningen.
Daarom organiseerden BorgerhouDt van Mensen, stRaten-generaal en Ringland op zaterdag 24 mei 2025 het derde Ringparkfeest.
Het ontwerp van Ringpark De Knoop wordt vooropgesteld op het derde Ringparkfeest. © vja/ringland
Veel meer groen voor 53.000 omwonenden
In 2024 start een projectteam van ambtenaren, ruimtelijk planners en mensen uit de burgerbewegingen in opdracht van de overheid een denkoefening op over het overkappen van de zuidelijke Ring. Die overkapping wordt gepland voor de jaren 2030, wanneer de Oosterweelverbinding en de daarbij behorende ringparken opgeleverd zullen zijn. Er wordt ook gekeken naar de overkapping van de zone van ringpark De Knoop, tussen Borgerhout en Deurne, als cruciale schakel in dat geheel.
Onderzoek in 2024-2025 uitgevoerd door de stad Antwerpen bevestigt dat die zone de grootste baten heeft bij een overkapping. Met 15,8 hectare extra groen krijgen niet minder dan 53.000 omwonenden voldoende wijkgroen binnen 800 meter afstand (van wie 28.000 mensen die daar nu geen toegang toe hebben). Het aanbod van het groen stijgt zo van 0,7 m² naar (bijna) de norm van 8 m² per inwoner. Die kennis motiveert het projectteam om de lat hoog te leggen.
Uit eerste ontwerpoefeningen leidt het projectteam af dat het lokaal verleggen van de Singel de mogelijkheid biedt om een groot nieuw park aan te leggen vlak naast Oud-Borgerhout, wat BorgerhouDt van Mensen in 2004 al ‘het meest versteende stadsdeel van Vlaanderen’ noemde. Grote winst dus!
Bovenaanzicht van hoe het ringpark De Knoop er mogelijk kan uitzien.
De eerste ontwerpen zijn veelbelovend. Maar het echte werk moet nog beginnen. Zoals voor de noordelijke ringparken zullen participatieve werkbanken en klankbordgroepen georganiseerd worden om van schetsen te evolueren naar ringparken op maat van de omgeving. Die moeten technisch haalbaar, verkeerstechnisch veilig en financieel betaalbaar zijn. Met ons allen bouwen we voort aan een droom die werkelijkheid wordt!
- Lees op de blog ook Manu over waarom we om de tien jaar feesten voor ringpark De Knoop.
- Bekijk ook het beeldverslag van het derde Ringparkfeest.