Leven is als fietsen
Leven is als fietsen – je blijft maar in evenwicht zolang je beweegt
Deze wijsheid is een citaat van Albert Einstein. Op het eerste Vlaamse fietscongres in 2006 noemde de toenmalige minister van Mobiliteit Kathleen Van Brempt de fiets de beste uitvinding in 200 jaar. Misschien had ze wel gelijk. Wie het fietsen ontdekt, geniet ervan en kan al snel niet meer zonder. Fietsen wordt een passie.
Passie voor de fiets
Wij Vlamingen zijn een volk van wielertoeristen. We zijn gek op fietsen, maar dan bedoelen we vaak een tochtje met onze mooie racefiets op zondag, en daarna de koers volgen op tv. Op maandag kruipen we dan weer achter het stuur van onze salariswagen.
Die passie voor de fiets kan veel verder gaan dan de koers alleen. We kunnen ook in het dagelijkse functionele fietsen de beste worden, samen met de Denen en de Nederlanders. Vlaanderen is immers vlak en klein, alles is dichtbij. Het is het fietsland bij uitstek!
Fietsen is goed voor het milieu (geen vervuiling), voor de mobiliteit (geen files), voor je gezondheid en voor je portemonnee. Dat beseffen we allemaal wel. Maar fietsen heeft nog meer goede kanten waar je misschien nog niet aan dacht.
Sociaal en flexibel fietsen
Je dagelijkse leven organiseren met de fiets als uitgangspunt heeft nog onverwachte voordelen. Natuurlijk is een fiets goedkoper dan een auto en hij neemt zoveel minder ruimte in. Maar er is meer.
Stel dat je onderweg een vriendin of kennis tegenkomt met wie je even een praatje wil slaan. Probeer dat maar eens vanuit de auto! Al gauw blokkeer je al het verkeer en zit er niets anders meer op dan door te rijden. Per fiets ga je even aan de kant staan en kan je rustig verder praten. Fietsen is dus een sociaal gebeuren.
Stel dat je samen naar vrienden rijdt. Je blijft een tijdje, maar je partner moet vroeger weg terwijl jij nog wat wil blijven. Als je elk met de fiets bent, kan dat perfect. Met de auto hang je van elkaar af. Dat is de flexibiliteit van de fiets.
Leven in de buurt betekent korte dagelijkse verplaatsingen maken naar winkels, school, postbus, café, familie, vrienden, … Dat doen we gewoon te voet of per fiets. Gelukkig zijn de buurten in de Antwerpse zuidoostrand, de regio waarin Zorro actief is, nog compact. Afstanden zijn er kort, scholen en winkels dichtbij. En op de fiets kan je echt wel wat spullen meenemen.
Wat houdt je tegen?
Oké, je kan misschien niet álles met de fiets doen, maar wat houdt je precies tegen?
- Heb je niet altijd een fiets ter beschikking?
- Is de afstand te groot om die per fiets af te leggen?
- Fiets je niet graag in de regen, hou je niet van natte of vuile kleren?
- Moet je veel bagage vervoeren?
- Ben je bezorgd over de veiligheid onderweg of waar je je fiets kan parkeren?
Zorro geeft je hieronder graag tips en oplossingen.
Heb je niet altijd een fiets ter beschikking?
Mogelijk is er in de buurt van je huis of appartement geen ruimte om fietsen te plaatsen of is fietsen in je gezin geen gewoonte. Dan ligt de oplossing voor de hand: je kan een deelfiets gebruiken.
- Velo: de deelfietsen van de stad Antwerpen. (De Velo-stations zijn voorlopig nog beperkt tot het grondgebied Antwerpen, maar uitbreiding komt eraan.)
- Levanto: fietsleasing per maand.
- Swapfiets: fietsleasing per maand.
- Mobit: flexibel fietsdelen zonder vaste stations.
- Blue-bike: deelfietsen aan stations.
- ZuidtrAnt: energiecoöperatie die ook elektrische deelfietsen op eigen groene energie aanbiedt.
Is de afstand te groot om die per fiets af te leggen?
Afstand is relatief. In het dagelijkse leven streven we naar nabijheid. Misschien kan je die verre verplaatsingen herzien.
Toch kunnen fietsers tegenwoordig ook grotere afstanden aan, geholpen door het groeiende aanbod van elektrisch ondersteunde fietsen, of gewoon met sportieve benen.
Bovendien is de de weg per fiets vaak korter dan per auto doordat je binnenwegen kan nemen.
Als je een fiets zoekt om een langere afstand af te leggen, zijn er drie mogelijkheden:
- een kwaliteitsfiets die beter bolt met dezelfde inspanning,
- een e-bike met elektrische ondersteuning tot 25 km/u,
- een speed pedelec die tot 45 km/u gaat. (Opgelet: daarvoor gelden aparte verkeersregels.)
Fiets je niet graag in de regen, hou je niet van natte of vuile kleren?
Weinig mensen fietsen voor hun plezier in de regen, dat vermijden we liever. Gelukkig regent het helemaal niet zo vaak als je misschien wel denkt.
Wat kan je doen om droog te blijven?
- Kijk voor je vertrek op een app met buienalarm. Dan zie je wanneer het precies gaat regenen en hoelang. Misschien kan je tussen de buien door vertrekken?
- Als je er toch door moet, is goede regenkleding cruciaal: een ademende regenjas, een regenbroek en een pet met klep om je ogen en bril droog te houden. Die spullen kan je wellicht op je bestemming te drogen hangen. En jij verschijnt droog op je afspraak.
- Zorg voor regenhoesjes rond je fietstassen.
- Als de fiets in de regen moet staan, is een zadelhoesje nuttig. Dan hoef je niet terug te rijden op een nat zadel.
Ten slotte een citaat van een producent van fietskledij: 'Er bestaat geen slecht weer, enkel slechte kledij!'
Moet je veel bagage vervoeren?
Rij je altijd met de auto naar de supermarkt omdat je met je fiets niet genoeg kan vervoeren? Ook daarvoor zijn er oplossingen.
- Een fietskar voor bagage is niet duur. Ze geeft je meteen een laadvermogen van ongeveer 50 kg extra, naast je fietszakken.
- Om te winkelen is de Winther Donkey bijzonder handig: een fietscaddy die je met één klik weer losmaakt en kan gebruiken als winkelkarretje. Het voordeel is dat je met één kar zonder overladen van de winkelrekken en de kassa via de fiets tot in je keuken of berging kan.
- Met een bakfiets of cargobike heb je nog een groter laadvermogen. Al komt die dan naast je 'gewone' fiets te staan. Een systeem van buurt-deelbakfietsen kan helpen.
Bakfietsen zijn hip. Het zijn echte autovervangers: kinderen naar school brengen, naar de super- of bouwmarkt gaan, het containerpark bezoeken, ... het kan allemaal. Niet iedereen kan naast eigen fietsen nog een eigen bakfiets kopen en stallen, maar nu zijn er (elektrische) deelbakfietsen. Die zijn veel duurzamer dan elektrische auto’s, kunnen gemakkelijk worden opgeladen (al dan niet met zonnepanelen), nemen geen parkeerplaatsen in en veroorzaken minder ongevallen. Energiecoöperatie ZuidtrAnt biedt elektrische deelbakfietsen aan in buurten van Boechout en Mortsel. Ze worden gestald in een 'solar share point', een trommel met zonnepanelen, en zijn te reserveren via een app en openen met een slim slot.
Nog een bedenking. Sinds de wegwerpzakken zijn afgeschaft, gebruiken we allemaal herbruikbare zakken die vaak een logo van de supermarkt hebben. Als die zakken zouden bestaan in een versie die je aan je fiets kan klikken, zou dat niet stimulerend werken?
Ben je bezorgd over de veiligheid onderweg?
Het aantal zware ongevallen met fietsers in Vlaanderen daalt niet snel genoeg. Om die reden de fiets laten staan en de auto nemen, zou echter jammer zijn.
Er zijn veel factoren in het spel, zoals de toestand van de weg, de zichtbaarheid, de snelheid en het gedrag van de weggebruikers. Het 30/50/70-principe beschrijft hoe de toegelaten snelheid op de rijbaan afhangt van hoe veilig het fietspad afgeschermd is.
Wat kan je als fietser doen?
- De wegcode volgen. Weet waar je voorrang hebt.
- Je concentreren op het fietsen, niet op je smartphone.
- In gemengd verkeer zonder angst maar goed zichtbaar je plaats op de weg innemen.
- Communiceren met je mede-weggebruikers: oogcontact maken en teken met je hand doen.
- Anticiperen op het gedrag van andere weggebruikers. Er zijn bijvoorbeeld nog altijd automobilisten of vrachtwagenchauffeurs die bij het afslaan vergeten te kijken of er geen fietsers aankomen.
- Extra uitkijken in de buurt van grote voertuigen.
Je vindt alles over veilig verkeer op www.veiligverkeer.be
Ben je bezorgd waar je je fiets kan parkeren?
Zowel thuis als ter bestemming heeft je stilstaande fiets recht op een veilige plek om te staan. Veel woningen hebben inpandig geen plaats om fietsen te stallen. Zorro ijvert voor betere fietsparkeervoorzieningen.
In een goede stalling kan je je fiets op zijn minst met het kader bevestigen aan een vast voorwerp, en niet alleen het voorwiel laten inschuiven. Wielklemmen zijn dus niet meer aanvaardbaar. Comfort en veiligheid betekenen tegelijk de fiets ondersteunen en het slot laten vastklinken. Daarvoor zijn leunbeugels of nietjes nodig. Buitenmaatse fietsen (bakfietsen, tandems, driewielers, enz.) vergen ruimte zonder beugels en een oog om het slot door te steken.
Fietsenstallingen hebben ook sociale controle nodig. Zet je fiets niet in een verlaten hoekje. Klink hem altijd 'vast aan de wereld'.
Aan de belangrijke treinstations en knooppunten van openbaar vervoer heb je recht op bewaking in een fietspunt.
Fiets mee met Zorro
Zorro, het burgerplatform voor de zuidoostrand, denkt grondig na over de fietsnetwerken in onze regio.
Nu lopen de grote fietsassen in onze regio van en naar Antwerpen, dus radiaal. Zorro wil de routes rond de stad, dus tangentieel, verbeteren:
- de route langs de R11 = FietsRing2
- de Fortenroute, een alternatief met fietsstraten tussen de Forten
- de route Zuidoostrand langs de dorpskernen Hemiksem-Aartselaar-Edegem-Hove-Boechout-Vremde-Wommelgem-Wijnegem
- een groene, deels onverharde route langs de reservatiestrook van de Grote Ring = FietsRing3
Daarnaast beschrijven we verbeteringen op bestaande, deels verouderde fietssnelwegen zoals de F1 Antwerpen-Brussel, en stellen een nieuwe, meer zuidelijk gelegen F1bis voor.
Je vindt meer in het Zorro-rapport.
