'Ineens tegoei' overkappen vereist drie dringende stappen
Ringland vraagt snel beslissingen voor Knoop Oost, gevaarlijk transport en modal shift
Bron: Persbericht Ringland
Burgerbeweging Ringland vraagt bij haar achtste verjaardag dat snel beslist wordt om de volledige overkapping te integreren in de geplande werf voor de Oosterweelverbinding. De huidige vergunning voorziet immers nog maar in amper 1,6 km overkapping. De werkbanken van De Grote Verbinding moeten daarom dringend drie resterende knelpunten uitklaren. Eerst en vooral moet er een uitgewerkt ontwerp voor de Knoop Oost in Borgerhout komen. Daarnaast zijn alternatieve oplossingen te bedenken voor het ADR-A-transport op de Ring. Want zonder extra maatregelen verhindert vooral dat explosief transport de bouw van de lange en veilige tunnels voor de in het Toekomstverbond beloofde ‘overkapping van de volledige Ring’.
Door de begrijpelijke en terechte extra aandacht voor de PFOS-affaire en de consequenties daarvan op de werken aan de Oosterweelverbinding verzeilde de aandacht voor de andere, even essentiële pijlers van het Toekomstverbond op de achtergrond: de aanleg van het Haventracé, de modal shift naar duurzamer verkeer en vooral de overkapping van de Ring.
Vandaag, dag op dag acht jaar nadat ze de overkapping op de agenda gezet heeft, vraagt de Antwerpse burgerbeweging Ringland daarvoor opnieuw dringend concrete stappen. In de huidige vergunning voor de Oosterweelverbinding is nog maar in ca. 1,6 km overkapping voorzien (op het gehele traject van de Ring van 12,2 km). Ruim onvoldoende voor een stad die snakt naar meer ruimte, groen en een gezondere en stillere omgeving. Bij het indienen van de omgevingsvergunningsaanvraag voor Oosterweel werden echter nog wijzigingen in het vooruitzicht gesteld. Wegens dat engagement van Lantis hebben de drie burgerbewegingen zich toen niet fundamenteel verzet tegen de vergunningsaanvraag.
Peter Vermeulen: ‘In de werkbank R1-Noord is er al zeer intensief én vruchtbaar overleg geweest over mogelijke wijzigingen. Maar nu begint de tijd echt te dringen. Nu moet effectief werk gemaakt worden van de integratie van de hele verdere overkapping in de werkzaamheden voor de Oosterweelverbinding.’
Stel dat de overkapping pas gerealiseerd zou worden in een tweede fase, na afronding van de werkzaamheden voor de Oosterweelverbinding, dan zou dat veel extra en verloren kosten met zich meebrengen, evenals een nieuwe tijdelijke verkeersorganisatie, met opnieuw vele jaren overlast, zowel voor de mobiliteit als voor alle omliggende wijken. De werken ineens tegoei doen, zal veel goedkoper zijn én de levenskwaliteit veel sneller verbeteren.
Schets 1. Overkapping van de R1-Noord volgens de huidige vergunning voor de Oosterweelverbinding.
Schets 2. De R1-Noord maximaal overkapt.
Drie aandachtspunten
De vergelijking tussen wat al gepand is in de huidige vergunning voor de Oosterweelverbinding, met name de realisatie van de eerste pilootprojecten van de overkapping (schets 1), en het uiteindelijke doel van de volledige overkapping (schets 2), toont aan dat er nog veel werk aan de winkel is.
In de werkbank R1-Noord wordt daarom onderzocht hoe de rest van de beloofde overkapping geïntegreerd kan worden in de vergunning, of waar optimalisaties nodig zijn. Ook het ontwerp van de toekomstige aansluiting van de zuidelijke Ring komt daarbij in beeld. Uit dat overleg komen vandaag drie cruciale aandachtspunten naar voren. Ringland pleit ervoor om die in de komende weken zo snel en grondig mogelijk aan te pakken.
1. Concrete stappen voor Knoop Oost
Knoop Oost in Borgerhout is de cruciale schakel in het hele Ring-verhaal. Eerst en vooral moet ter hoogte van dat knooppunt de overgang gemaakt worden tussen het gemengd en gescheiden verkeerssysteem ten zuiden van die knoop. In de toekomst rijdt het doorgaand verkeer daar in aparte tunnels, gescheiden van het stadsregionaal verkeer. Ten noorden van die knoop wordt overgegaan op gemengd verkeer: doorgaand en stadsregionaal verkeer komen er weer samen. Tegelijk moet in de knoop ook de aansluiting op de toekomstige E313/E34 mogelijk zijn volgens de diverse scenario’s die daarvoor in de loop van het komende jaar worden uitgewerkt in de werkbank Haventracé en die ook voorzien in de overkapping of intunneling van deze radiale autoweg.
Het is een complexe opgave, zeker omdat het de ambitie is om ook deze knoop maximaal te overkappen. Maar het ontwerp is tegelijk erg dringend omdat het op tijd klaar moet zijn voor de aanpassing van de werkzaamheden op de R1-Noord aan deze toekomstige knoop.
2. ADR-A-transport van de Ring bannen
Een volgende, noodzakelijke stap is de aanpak van het gevaarlijk transport in het algemeen en het explosieve ADR-A-transport in het bijzonder. Dat rijdt momenteel nog over een gedeelte van de Ring (in de Kennedytunnel geldt al een ADR-A-verbod), maar het heeft een zeer grote impact op de tunnelveiligheid. Zonder maatregelen zou de bouw van veilige tunnels langer dan 700 à 800 meter zelfs onmogelijk zijn.
In de overkapping gaten laten zou daarentegen voor tienduizenden omwonenden de levenskwaliteit niet of onvoldoende verbeteren. Investeren in een betere leefomgeving voor een half miljoen stedelingen (gezondere lucht, minder geluidsoverlast, meer groen) verdient absolute voorrang.
Ringland pleit dan ook voor een doorgedreven sturing van dat gevaarlijk transport, bij voorkeur via een modal shift (bv. naar het spoor). Ook aangepaste routes, extra begeleiding of beperking tot bepaalde venstertijden (buiten de spitsuren) moet overwogen worden, tot zelfs een verbod voor bepaalde categorieën in een aantal tunnels.
3. Intendant voor de modal shift
Ten derde beseft iedereen intussen dat het overkappings- én leefbaarheidsverhaal maar overeind blijft als we allemaal samen de beoogde modal shift waarmaken: minder verkeer met de auto, meer te voet, per fiets of met het openbaar vervoer. Maar net op dat terrein is er het afgelopen jaar te weinig zichtbare vooruitgang geboekt (zie ook de resultaten van Straatvinken).
De burgerbewegingen pleitten daarom tijdens de Zomerbar van Ringland al voor een intendant voor de mobiliteit. Het is goed dat nu werk gemaakt wordt van een uitgebreidere opdracht voor leefbaarheidsintendant Alexander D’Hooghe, om mee zijn schouders te zetten onder projecten rond de modal shift. Ringland en zeer veel vrijwilligers (o.m. ook van het burgerplatform Zorro) staan alvast te springen om daar in de werkbanken creatief en constructief aan mee te werken. Als de regering dan eindelijk ook de noodzakelijke extra investeringsbudgetten vrijmaakt, kan ook deze pijler van het Toekomstverbond op schema geraken.
Vertrouwenwekkend signaal
Een grote vooruitgang dankzij het Toekomstverbond is dat nu in diverse werkbanken zeer veel stakeholders, inclusief de burgerbewegingen, samenwerken. In de werkbank R1-Noord en de stuurgroep Oosterweel hebben alle partners (Lantis, AWV, de stedelijke overheid, Tractebel, enz.) zich alvast bereid verklaard om die drie cruciale stappen concreet aan te pakken.
Peter Vermeulen: ‘Die bereidheid is alvast hoopgevend. Vervolgens verwachten we tegen de vijfde verjaardag van het Toekomstverbond op 15 maart nu ook van de overheid de nodige initiatieven terzake. Nu mag er echt geen tijd meer verloren gaan.’
Ringland-voorzitter Pol van Steenvoort: ‘Vooralsnog blijven we als burgerbeweging sterk geloven in het Toekomstverbond. Maar we stellen ook vast dat het vertrouwen daarin bij onze achterban geslonken is. Sommigen stellen bijvoorbeeld zelfs de noodzaak van de Oosterweelverbinding opnieuw in vraag. Daarom verwacht Ringland de nodige vertrouwenwekkende stappen voor de afgesproken overkapping. Alleen op die manier kan het Toekomstverbond alive and kicking zijn en blijven, klaar om ook de uitdagingen in de komende jaren samen aan te pakken.’