Diane over politici informeren en betrekken

In de projectwerkbanken die de ringparken vormgeven, zitten behalve de ontwerpteams van De Grote Verbinding ook vertegenwoordigers van de stad, de Vlaamse overheid, Lantis, de burgerbewegingen Ringland, stRaten-generaal en Ademloos, en andere burgerorganisaties zoals Natuurpunt. Naast die werkbanken heeft De Grote Verbinding ook werkateliers opgezet, waarin lokale bewoners aan de ontwerpteams hun vragen en opmerkingen kunnen voorleggen. In dat brede participatieproces zijn die burgers evenwel niet betrokken via hun eigen, democratisch verkozen districtsbestuur. Dat leidde bij sommige districtsraadsleden tot vragen naar meer informatie.

Ringland heeft daarop beslist hen tegemoet te komen. Dat idee is organisch gegroeid nadat de stad in het voorjaar van 2021 aan de districten Antwerpen, Berchem, Borgerhout en Deurne een advies gevraagd had over het ontwerp van het Ringpark Groene Vesten. Een aantal districtsraadsleden klopte toen voor informatie en advies aan bij de experts van onze burgerbeweging, omdat wij als partners in de werkbanken wél goed geïnformeerd waren. 

Advies over de vierde koker

Peter Vermeulen heeft toen een adviesnota opgesteld over de zogenaamde ‘vierde koker’, die er volgens ons eerst moet komen vooraleer het Ringpark Groene Vesten wordt aangelegd. Peter en ik hebben ervoor gezorgd dat alle raadsleden van de vier betrokken districten dat advies in hun mailbox kregen als voorbereiding voor het agendapunt ‘Groene Vesten’ op hun districtsraad. Mede dankzij ons advies heeft de districtsraad van Deurne toen unaniem, dus gesteund door meerderheid en oppositie, het Ringland-voorstel van de vierde koker in zijn advies meegenomen. Ook bij de districtsraden van Borgerhout, Antwerpen en Berchem is het koker-advies op tafel gelegd en waren heel wat raadsleden ons dankbaar voor onze voorzet.

Na die eerste positieve ervaring groeide in onze stuurgroep het idee om die informatie naar de districten wat structureler aan te pakken, om de raadsleden beter te ondersteunen. Parallel daarmee rijpte ook het idee voor een ‘werkgroep Politiek’, die het contact onderhoudt met politici uit de verschillende partijen die met de leefbaarheidsprojecten bezig zijn, zowel op districts- als op Vlaams niveau. De ‘districtswerking’ past daar mooi in. We houden de raadsleden daarmee ook op de hoogte van onze voorstellen en standpunten.

Gemeenschappelijke raadscommissie

Nogal wat districtsraadsleden voelen zich gefrustreerd. Ze moeten wel een advies formuleren over de ringparken op hun grondgebied, maar worden niet uitgenodigd om deel te nemen aan de werkbanken. Die waren al ruim anderhalf jaar aan de slag met de ontwerpen vooraleer de raadsleden ingelicht werden over de concrete uitwerking. De stad organiseert daarom eerst een informatieve sessie in een ‘gemeenschappelijke raadscommissie’. Vervolgens kunnen de districtsraden stemmen over een amendement. Die adviezen gaan ten slotte naar de gemeenteraad, die een finaal advies formuleert voor de stuurgroep van de projectwerkbanken. Dat advies wordt deze maand verwacht.

Een eerste gemeenschappelijke raadscommissie vond plaats in 2020 over het Ringpark Groene Vesten. Op 7 december 2021 volgde een tweede themacommissie van ruim vier uur lang, waarin de ontwerpers de Ringparken Noordkasteel, Groenendaal, Lobroekdok, Het Schijn en Zuid hebben toegelicht en de raadsleden vragen konden stellen. Amper een week na die informatievergadering moesten alle districten hun advies al indienen – een tweede punt van frustratie bij de raadsleden.

Zoom-sessie van Ringland

Daarom heeft Ringland twee dagen later alle districtsraadsleden samen uitgenodigd op een online infoavond. Ook onze experts en antennes die actief waren in de werkbanken en -ateliers woonden die Zoom-sessie bij. We hebben de ontwerpen heel overzichtelijk gepresenteerd, met heldere toelichting over de pro’s en contra’s. Natuurlijk hopen we dat de raadsleden met die kennis ook de argumenten en adviezen van Ringland voor de overkapping kunnen volgen. We verzekerden de deelnemers ten slotte dat ze voor vragen altijd bij ons terechtkunnen. Uit de poll na afloop van de infoavond bleek dat ons initiatief erg geapprecieerd werd.

Details in het ontwerp

Zowel tijdens de gemeenschappelijke raadscommissie van de stad als tijdens de Ringland-infosessie stelden raadsleden soms vragen over details in het ontwerp, terwijl die toekomstige ringparken nog allerminst hun definitieve vorm hebben gekregen en pas over vijf tot tien jaar concreet worden uitgewerkt. Weerspiegelt dat hun gebrek aan betrokkenheid en kennis in het participatieproces? Ik zie dat als een en/en-verhaal. Vergeet niet dat ontwerp- en vergunningsprocedures lang duren. Het kan dus zeker geen kwaad om de districten zo vroeg mogelijk in het ontwerpproces te betrekken, om onderweg bezwaren en conflicten te vermijden. En uiteraard zullen wij met onze werkgroep blijven focussen op wat volgens Ringland in deze discussies de kern blijft: de noodzaak van een overkapping voor de leefbaarheid rond de ring. We zullen duidelijk blijven maken welke stukken van de kap nog in de plannen ontbreken.

Maar vragen over details kunnen ook in dat opzicht essentieel zijn. Ik denk aan de proefbermen tegen geluidsoverlast aan de Stenenbrug in Borgerhout. Die ervaring reikt ons nu al argumenten aan om te adviseren: geef niet te veel gewicht aan dat soort maatregelen om een efficiënte leefbaarheidsoplossing te vinden, zeker niet als die bermen bij de overkapping overbodig worden. Al kant Ringland zich uiteraard niet tegen groene projecten naast de Ring in afwachting van meer groen op de kap zelf. Die steunen we in elk geval, althans voor zover ze duurzaam zijn en een latere overkapping niet in de weg staan. 

Politieke vooruitgang

In mijn district Berchem heb ik ook al gemerkt dat raadsleden die vroeger een overkapping afwezen, nu wel praten over dat perspectief, wanneer ze de problematiek en argumenten beter leren kennen. Dat is politiek al een vooruitgang. Partijen zijn overigens ook diffuus: de steun voor de overkapping van de Antwerpse Ring loopt soms dwars door de politieke partijgrenzen.

Als we met Ringland politici beter kunnen informeren en meer helderheid kunnen brengen in de complexe problematiek van leefbaarheid en overkapping, zullen ze weliswaar nog altijd hun eigen keuzes maken, maar wellicht zullen ze ook beter de dringende nood begrijpen om de verstikkende impact van het verkeer op de Ring duurzaam aan te pakken. Ik hoop dat we zo een steentje kunnen bijdragen aan realistische adviezen vanuit de districten, in het voordeel van de burgers die hen als vertegenwoordigers hebben gekozen.

Diane De Laet is als vrijwilligster van bij het begin bij Ringland betrokken. In het kernteam en de stuurgroep van de burgerbeweging kan ze haar professionele ervaring in het vormingswerk voor volwassenen inzetten bij het uittekenen van de vrijwilligerswerking. Ze neemt als ‘Ringland-antenne’ ook deel aan de werkbank van het Ringpark Groene Vesten. Haar verhaal werd opgetekend door Ringland-vrijwilliger Joris De Vroey.

Op de blog van Ringland vertellen vrijwilligers over wat er leeft voor en achter de schermen van de burgerbeweging. Ben jij ook geïnteresseerd om mee te draaien? Mail naar info@ringland.be.

• Lees ook Ontwerpen noordelijke Ring afgerond.