Overkapping blijft gerechtvaardigd, ook ondanks oplopende kosten Oosterweel
De kostprijs voor Oosterweel loopt op, waarschuwde Lantis onlangs. ‘Dat kan en mag geen argument zijn om de overkapping en de ringparken dan maar te schrappen’, reageert Ringland-voorzitter Louis Kuitenbrouwer. ‘Voor onze gezondheid, de leefbaarheid, het klimaat, de mobiliteit en de stadsontwikkeling zou dat een zeer slecht idee zijn.’ Bovendien heeft de overheid zich met het Toekomstverbond geëngageerd voor die leefbaarheidsprojecten én is die noodzakelijke investering relatief bescheiden tegenover die voor de Oosterweelverbinding. 'Een integraal ontwerp voor de heraanleg van de zuidelijke Ring, dus inclusief de overkapping, zal de beste manier zijn om alvast daar de kosten onder controle te houden.'
Hoewel het financieel model voor de aanleg van de Oosterweelverbinding overeind blijft, zijn de kosten de voorbije jaren opgelopen, meldde Lantis. Dat is het gevolg van externe factoren, zoals de sanering door PFAS, stijgende prijzen in de bouwsector, rentelasten en vergunningen. Onder meer Het Laatste Nieuws wierp de vraag op of de leefbaarheidsprojecten dan maar zouden moeten worden geschrapt.
‘Besparen op de overkapping en de leefbaarheidsprojecten omdat de totale projectkosten stijgen, is een foute keuze’, reageert Ringland-voorzitter Louis Kuitenbrouwer. ‘We gaan toch ook niet een deel van de Ring niet uitvoeren? Dat zou nogal onzinnig zijn.’
Werken aan de bypass. Door externe factoren, zoals de sanering en stijgende prijzen in de bouw, lopen de kosten op. @ Lantis
Streep door de rekeningen
Hij gaat in op twee elementen die de kostenstijging verklaren: inflatie en sanering. ‘Dat de inflatie (nominale) kostenstijgingen veroorzaakt, is normaal. We hebben een opstoot van inflatie gehad na corona en door de oorlog in Oekraïne. Een stijging van de projectkosten is dan niet zo verwonderlijk. De prijzen en de lonen zijn mee gestegen en – niet te vergeten – ook de overheidsinkomsten. Tolheffingen, die het project zullen betalen, volgen dezelfde stijgende trend.’
‘Ten tweede is er de vereiste sanering. Ja, er is PFAS-vervuiling, en de saneringskosten zijn een lelijke streep door de rekeningen. Saneren moet, want onze gezondheid en die van de generaties na ons vinden we belangrijk. We hebben – in onze onwetendheid? – de fout gemaakt om die vervuiling toe te laten. Maar we gaan toch niet dezelfde fout maken door de verbetering van onze gezondheid en van de leefbaarheid die de overkapping biedt ter discussie te stellen, louter om financiële redenen? Overigens, huldigen we het principe ‘de vervuiler betaalt’ niet te weinig?’
Louis Kuitenbrouwer: 'We gaan toch niet de fout maken door de verbetering van onze gezondheid en van de leefbaarheid die de overkapping biedt ter discussie te stellen, louter om financiële redenen?'
Maatschappelijke baten
We zetten nog eens alle voordelen op een rij die een investering in de overkapping meer dan zinvol en noodzakelijk maken.
1. Gezondheid en leefbaarheid
- Vermindering van de luchtvervuiling. De volledige overkapping van de Ring maakt het mogelijk om de vervuilde lucht in de tunnels te filteren en gericht af te voeren. (Lees hier meer daarover.) Betere lucht betekent minder gezondheidsklachten en ziekenhuisopnames, wat de sociale zekerheid ten goede komt.
- Minder geluidsoverlast. Door het verkeer onder de grond te leiden, wordt voorts de geluidsoverlast aanzienlijk verminderd, wat bijdraagt aan een stillere en aangenamere leefomgeving.
2. Groenvoorziening en ruimte
- Meer groene ruimte. De overkapping creëert nieuwe ruimte voor parken en groenvoorzieningen, wat bijdraagt aan een gezondere en aantrekkelijkere stedelijke omgeving.
- Stadsontwikkeling. De vrijgekomen ruimte kan voorts worden gebruikt voor stedelijke ontwikkeling, wat nieuwe mogelijkheden biedt voor wonen, werken en recreatie.
3. Klimaat
- Reductie van CO₂. Door de overkapping komt er minder CO₂ in de lucht.
- Hittebestrijding. Op de kap kunnen schaduwrijke en verkoelende plekken komen die bewoners en bezoekers op wandelafstand een toevluchtsoord bieden tijdens warme dagen. Ook wadi’s en zwemvijvers zijn daartoe ideaal. (Lees hier meer daarover.)
4. Mobiliteit en verkeersveiligheid
- Betere verkeersdoorstroming. De overkapping zorgt voor een efficiëntere verkeersafwikkeling door het verkeer te scheiden in aparte tunnels voor stadsregionaal en doorgaand verkeer. Dat vermindert de kans op files, wat de economie ten goede komt. Ook niet-Antwerpen hebben baat bij die ingreep.
- Veiliger verkeer. Door het verkeer te scheiden in aparte tunnels vermindert voorts de kans op ongevallen.
Samengevat zullen de maatschappelijke baten dus erg groot zijn. Uiteraard zijn ook de kosten niet min. Maar die kunnen gefinancierd worden met een combinatie van langlopende leningen, tolheffing en inkomsten uit de ontwikkeling van de vrijgekomen ruimte op de kap. En laten we alles in perspectief zien: de investering voor de Oosterweeltunnels – die vooral ook de economie ten goede komt – is aanzienlijk groter dan de investering in leefbaarheid die de overkapping van de Ring met zich meebrengt.
Kostenefficiënt ontwerpen
Als er gezocht moet worden naar besparingen, dan zijn die volgens de burgerbewegingen te vinden in het kostenefficiënt ontwerpen. Ringland heeft daar al toe bijgedragen door zijn pleidooi voor een integraal ontwerp – ‘ineens te goei’ – van de noordelijke Ring. Daardoor worden de ringparken nu tegelijkertijd aangelegd met de werken voor de Oosterweelverbinding, en niet pas daarna.
‘Een integraal ontwerp voor de heraanleg van de zuidelijke Ring, dus inclusief de overkapping, zal ook de beste manier zijn om de kosten alvast daar onder controle te houden’, zegt Louis Kuitenbrouwer.
Burgers overleggen mee in de werkbanken van De Grote Verbinding. Integraal en efficiënt ontwerpen is kostenbesparend. © Ringland
Engagement
Tot slot: de leefbaarheidsprojecten behoren, naast de Oosterweelverbinding en de modal shift, tot het pakket engagementen die deel uitmaken van het Toekomstverbond van 2017 tussen de overheden en de Antwerpse burgerbewegingen. In de aanloop naar de verkiezingen hebben zowat alle politieke kopstukken met nadruk herhaald dat ze die belofte willen nakomen. Het Toekomstverbond is dit jaar tot tevredenheid van de burgerbewegingen ook herbevestigd in het Vlaams regeerakkoord. Het is nu aan alle partners om hun beloftes na te komen.
‘Ringland en de burgerbewegingen zijn loyale partners van het Toekomstverbond’, besluit Louis Kuitenbrouwer. ‘We hadden er begrip voor dat er eerst aan de Oosterweelverbinding en de noordelijke Ring gewerkt ging worden. Nu is het de hoogste tijd om werk te maken van het integrale ontwerp voor de overkapping van de zuidelijke Ring.’