Robin over Ringpark Lobroekdok

woensdag 8 december 2021

In de werkbanken en werkateliers voor de Ringparken bogen burgers zich de voorbije twee jaar mee over de voorstellen van de ontwerpteams. Volgens Ringland-antenne Robin Vandenbussche, die deelnam aan de werkbank voor Ringpark Lobroekdok, heeft dat de plannen alleen maar versterkt. Al hoopt hij dat het mooie park geen onbereikbaar eiland wordt.

Als het succes van Ringland de voorbije jaren iets heeft duidelijk gemaakt, dan is het wel dat burgers inspraak willen bij de toekomstplannen voor hun stad. De tijd van politieke compromissen in duistere achterkamertjes ligt echt wel achter ons. De werkbanken van De Grote Verbinding zijn daar het perfecte voorbeeld van. 

Als ‘antenne’ van Ringland woonde ik de werkbank voor Ringpark Lobroekdok bij. Bij elk overleg waren er telkens 40 à 50 deelnemers, die allemaal op de een of andere manier betrokken partij waren. Allerlei overheden en administraties (stad Antwerpen, district Deurne, stedelijk vastgoedbedrijf AG Vespa, Agentschap Wegen en Verkeer, de sportdienst, de dienst evenementen enz.), burgerorganisaties (Ringland, Natuurpunt, ’t Schijnverbond enz.), bouwheer Lantis (die de sleuf/tunnel onder het park zal aanleggen), het Sportpaleis enz. bekeken en bespraken elke maand opnieuw, in alle openheid, de nieuwste voorstellen van ontwerpteam Viganò-Grafton-MAARCH

Aanvankelijk durfde ik in een gezelschap van zoveel experts en verstandige koppen mijn mond niet goed open te doen. Maar ik raakte snel af van mijn podiumvrees en was al gauw niet meer te stoppen.

Ontwerp Ringpark Lobroekdok.
Fietstocht

In ongeveer een jaar tijd zagen we het ontwerp groeien van schetsen en abstracte concepten tot een concreet uitvoerbaar plan. Het ontwerpteam hield echt rekening met de feedback van de deelnemers en daardoor werd het ontwerp ongetwijfeld veel sterker. Naarmate het werk vorderde, leerden we ook de standpunten van de ander beter te begrijpen en groeiden de posities van de deelnemers naar elkaar toe.

Als aanvulling op het participatieproces van de stad organiseerde onze groep een fietstocht rond het Lobroekdok om het projectgebied en de ruimere omgeving beter te leren kennen. Terwijl het overleg hoofdzakelijk online verliep, ontmoetten veel van de antennes elkaar toen voor het eerst fysiek. Bij elke halte gaf iemand anders zijn of haar visie op een deel van het park. Ook Joke van ’t Schijnverbond fietste toen een stuk mee en gaf een woordje uitleg over hun acties in de Damwijk, wat voor mij nieuw en erg boeiend was.

Waterpark en zwemvijver

Een eerste sterk punt van Ringpark Lobroekdok is voor ons het waterpark-concept. Naast het Sportpaleis wordt het Schijn opengelegd. Via een ecologische, ondiepe ‘vooroever’ staat het Schijn verder in verbinding met het Lobroekdok en het Albertkanaal. Daarnaast verandert een deel van het Lobroekdok in een zwemvijver. Die zal bij mooi weer ongetwijfeld enorm veel volk trekken in het stenige en dichtbevolkte noordoosten van de stad. Het concept sluit ook mooi aan bij de vraag die Ringland kreeg van Outdoor Swimming Belgium, een groep die ijvert voor meer open zwemwater in heel Vlaanderen en dus ook in het kader van de overkapping.

Impressie van de 'Waterspeeltuinen' in het toekomstige Ringpark Lobroekdok (illustratie ontwerpteam)

Ten tweede dacht het ontwerpteam duidelijk goed na over de relatie met de ondergrond. Zo plannen ze bijvoorbeeld sportvelden op de kap en bomen in volle grond, zodat die een leven lang onbelemmerd kunnen groeien.

Onbereikbaar eiland

Over het park zelf hebben we geen grote bedenkingen, maar wel over het werkproces. Zo blijft het nog onduidelijk hoe de wegen rond het park eruit zullen zien, omdat dat buiten het projectgebied van het team viel. Vandaag is het autoverkeer aan het Sportpaleis verschrikkelijk. Als alles hier bij het oude blijft of als het autoverkeer enkel een oppervlakkige facelift krijgt, dan wordt het prachtige waterpark waar we nu van dromen, binnen tien jaar een mooi, maar quasi onbereikbaar eiland in een zee van auto’s. Een inkrimping en grondige reorganisatie van het autoverkeer biedt hier de enige echte oplossing.

De stad ging in de werkbanken ook nog steeds uit van een al bij al kleine overkapping ter hoogte van het Sportpaleis en een grote open sleuf meer naar het noorden. Het potentieel van een volledige overkapping werd weinig of niet onderzocht in de werkbank. Daardoor had de hele oefening soms toch iets van de kleur van je speelgoed mogen kiezen, maar niet het speelgoed zelf. Met andere woorden: je krijgt wel inspraak, maar je hebt weinig in te brengen over de grond van de zaak.

Buiten de lijntjes

Net om die reden vonden wij het erg fijn dat het ontwerpteam af en toe ‘buiten de lijntjes’ durfde te kleuren. Ze lanceerden bijvoorbeeld ambitieuze voorstellen voor een buurtpark in de wijk Kronenburg, ze tekenden een impressie van een autoluwe Schijnpoortweg, ze maakten toch plannen voor een bijkomend stuk overkapping enzovoort, hoewel dat alles strikt genomen niet tot hun opdracht behoorde.

Wij steunden hen daarin en zijn met de andere burgerbewegingen blijven hameren op de bereikbaarheid van het park, de continuïteit tussen de verschillende ringparken voor voetgangers en fietsers en – hoe kan het ook anders – de volledige overkapping.

Eén slag haalden we alvast thuis: over de Schijnpoortweg is er een aparte werkbank gestart. Daar gaan we allicht wéér moeten strijden om de grenzen van ‘het mogelijke’ te verleggen. Maar dat doen we met plezier.

Robin Vandenbussche is student Stedenbouw. Robin en Luk Vanmaele, Koen Eilers, Annelies Frijters, Steven De Jonghe, Willem Geens, Lieve Beels, Christian Van Ryssegem, Koen Vande Sompele en Nienke van der Reijden namen als Ringland-expert of -antenne meer dan een jaar lang deel aan de werkbank en/of het werkatelier voor Ringpark Lobroekdok.

Wil jij je ook engageren in en voor onze burgerbeweging? Mail info@ringland.be.